In 2020 heb ik uit nieuwsgierigheid een keer een account gemaakt, maar toen ben ik niet blijven plakken. In november 2022 (toen Musk Twitter kocht, en er momentum ontstond) heb ik een nieuw account gemaakt, en sindsdien ben ik er niet meer weggeweest.

Toen ik in november 2022 een nieuw account maakte, deed ik dat aanvankelijk bij akademienl. Die server was indertijd opgezet om een "thuis" te bieden aan iedereen die betrokken is bij - of interesse heeft in - hoger onderwijs in Nederland. Daar had ik het prima naar m'n zin.

Maar toen Surf met de eigen Mastodon pilot ben ik al vrij snel overgestapt. Het is fantastisch dat je als onafhankelijk indvidu je eigen, onafhankelijke Mastodon server/community kan starten, en dat moet ook vooral zo blijven, maar ik denk ook dat de Fediverse (en daarin Mastodon) gebaat is bij meer "institutionele" servers: universiteiten, kranten, tijdschriften, gemeentes etc.

Bijvoorbeeld om een soort "digitaal binnenplein" te hebben voor de mensen die bij deze organisaties werken (de local feed). Maar ook om Mastodon users van buiten de organisatie een idee te geven met wie ze contact hebben.

Ook denk ik dat dit soort instituties vaak een voorsprong hebben (en daarmee een mooie toevoeging zijn) op de zelforganiserende, niet-institutionele servers, als het gaat om de structuren voor technische ondersteuning, financiering en (interne discussie over) moderatie.

Mastodon is mijn digitale openbare ruimte. En de "local feed" van onze eigen server - social.edu.nl - werkt voor mij dus als een soort binnenplein waar ik "zomaar" collega's en studenten tegenkom, die ik anders niet zou kennen. En ik hoef er niet eens voor te roken.

Ik zie/hoor er waar mensen mee bezig zijn. Ik kan er vragen stellen als ik ergens meer van wil weten. En ik kan er ook mijn eigen gedachten delen. Het is daarmee een belangrijk deel van mijn digitale wereld/leven geworden.

Tot ongeveer 2010 zat ik op Facebook. Daar ben ik mee gestopt toen duidelijk werd hoe het platform (met de data hoarding en de algoritmen) de democratie ondermijnt, de maatschappij verscheurt en een kleine groep random mensen verrijkt. Om die reden ben ik ook nooit echt actief geweest op Twitter of Instagram.

Ik heb social media sindsdien wel gemist. Ik hoor bijv. graag hoe de mensen om mij heen naar het nieuws kijken, wat ze bezig houdt, wat ze mooi vinden, of juist niet. Dat kan natuurlijk ook zonder social media, maar digitaal neemt de reikwijdte wel enorm toe: je houdt contact met vrienden en kennissen die je anders zou kwijtraken (of nooit ontmoet zou hebben).

Daarom was ik ook extra blij toen ik in 2020 hoorde over Mastodon: een netwerk zonder eigenaar, zonder centraal gezag, maar mét de nodige community-driven veiligheidsmaatregelen.

In eerste instantie bleef ik echter niet plakken. Ik denk omdat het me niet lukte om mensen te vinden die ik graag wilde volgen. Misschien kwam dat omdat de Twitter exodus nog moest komen, of misschien kwam het omdat ik het onderstaande advies nog niet had :)

Inmiddels heb ik wel een hoop interessante mensen gevonden, en haal ik veel voldoening uit de verhalen en de interacties die ik via Mastodon binnenkrijg.

Als ik soms via via hoor wat er op Twitter gebeurt - hoe gemeen, hard, en lelijk, alles onder leiding van een arrogante omhooggevallen tech-bro - dan prijs ik mezelf gelukkig met mijn inspirerende, kritische en lieve Mastodon netwerk.

• Zoek een collega of medestudent op die het ook leuk vindt om iets nieuw te proberen. Je kan elkaar helpen als je ergens vastloopt, en je hebt in ieder allebei een volger :) Ook kan je elkaar helpen bij de zoektocht naar interessante mensen, en je hebt iets om over te praten bij de koffieautomaat. (En dat horen de nieuwsgierige collega's/studenten dan weer).
• Accepteer dat het (aanvankelijk) wat minder "engaging" en comfortabel is dan Twitter/Instagram: Mastodon heeft om goede redenen geen algoritmen die - zonder dat je er iets voor hoeft te doen - voor jou uitzoeken waar je hersenen van aangaan: je moet zelf je eigen feed bouwen. Actief zoeken. Zo wordt het leuk.
• Volg een hashtag, bijv. #Climate of #CatsofMastodon (of #Surf). Op die manier kom je vanzelf mensen tegen die jouw interesses delen.
• Speel met "lists": zo kan je verschillende onderwerpen/ groepen mensen los van elkaar volgen.
• Doe actief mee! het wordt leuker als je zo nu en dan zelf ook iets deelt, of op een bericht reageert. Misschien is dit ook wel het moment om een eigen klein bescheiden blog te beginnen. Wordpress heeft een Fediverse plugin: het was nooit zo makkelijk om je verhalen te delen!
• Zoek contact met de community: in mijn ervaring zijn mensen super behulpzaam. Neem bijv. gerust contact met mij op als je vragen hebt of ergens bij vastloopt!

• Eén van de sterkste punten van social.edu.nl is het gemak van registratie: mensen hoeven niet eerst een server uit te zoeken, en met een paar klikken zitten op hun eigen nieuwe Mastodon account. Echt top.
• Het zou mooi zijn als we studenten meer zouden kunnen vertellen over wat er gebeurt met hun account als ze klaar zijn met hun studie. Ze weten dat hun account altijd naar een andere server kunnen migreren, maar ze zouden misschien wel willen blijven als het kon. En het lijkt me ook mooi om op die manier een gemeenschap van alumni en ex-medewerkers te behouden.
• Ik hoop dat we het succes van Mastodon kunnen repliceren op andere gebieden. Bijv. voor een federated chat service als Matrix. Bij ons op Amsterdam University College worden studenten bijv. bij aankomst aangemoedigd een gemeenschappelijke Whatsapp groep op te richten. Dat vind ik een gemiste kans.
• Ik stel het op prijs dat de admins van social.edu.nl zo benaderbaar zijn. Maar misschien is het alsnog een goed idee om ééns in de zoveel tijd (bijv. ééns per jaar) een online sessie te organiseren om te bespreken hoe we onze Mastodon server het best kunnen onderhouden en modereren? Voor issues als "welke versie van Mastodon draaien we op onze server" tot kleinere issues als "willen we posts in html/markdown supporten?".