Vandaag at ik een broodje kaas in het speeltuintje tegenover de AH van de Elandsgracht. Er kwam een vrouw naast me zitten met een cello. Ik dacht eerst dat ze alleen was. Later begreep ik dat haar kind in het speeltuintje rondrende. Ik vroeg “kom je ergens vandaan, of moet je ergens heen?”

Ze kwam van cello-les. Ze speelde Bach. Ja die ene suite. Het ging niet zo lekker. Ze had volgens haar lerares moeite de maat te houden.

De vrouw werkte op de VU. Ze vond mij een typische UvA-jongen. Zij was meer, zoals ze het zelf zei, een “VU-meisje”. We kwamen erachter dat we een bepaalde VU-professor allebei kenden, met wie ze toevallig onlangs nog lang had gebeld. Ze hadden het o.a. over Degrowth gehad. Ze waren het er over eens geworden dat groei juist iets goeds was. Dat je er gewoon voor moet zorgen dat alleen de “goede dingen” groeien.

Al gauw begon ze over de kleine posters op de bomen. Posters die mensen opriepen zich te laten vaccineren. “Kijk nou toch, die dwang. Ik vind het nogal wat…”. Ik mompelde verbaasd iets als “nouja, zo’n poster dwingt je toch niet om je te laten vaccineren?”. Daar kantelde het gesprek.

Ze begon te vertellen. Over iets met “Black Box”. Een medium. Over Maurice de Hond. Over Marlies Dekkers (“jeweetwel, van de lingerie”), die beter interviewde dan Ad Verbrugge (“jeweetwel die filosoof”). Dat ze één of andere Vlaamse arts had gehoord (ook op YouTube?), die precies vertelde wat er aan de hand was. Dat moest ik toch echt een keer gaan beluisteren. Heel interessant. Het gaat namelijk allemaal allang niet meer om gezondheid. Vertelde ze me.

Ze vroeg me waar ik mee bezig was deze dagen. Ik zei een beetje ongemakkelijk iets als “ik maak me zorgen over de opkomst van het fascisme om me heen.” Ik noemde de zichtbare aanwezigheid van Prinsenvlaggen in de demonstraties tegen de corona-maatregelen. Dat ik daar niet bij kon. Het kwam niet echt aan. Ik denk dat ze in eerste instantie dacht dat ik aan haar kant stond: dat ik met “fascisme” de regering bedoelde. En het OMT.

“Het verbaast me”, zei ik, “dat de meeste mensen, als ze een been breken of kanker krijgen, naar het ziekenhuis gaan, en daarbij vrij vanzelfsprekend op de medische wetenschap vertrouwen (“ja dat is wel handig” zei ze), terwijl dezelfde mensen het nu ineens beter denken te weten dan hun huisartsen. Dan de epidemiologen. Dan de wetenschap.

Tot slot zei ik iets als “uiteindelijk is het een kwestie van vertrouwen. Jij zegt dat natuurlijke immuniteit de beste bescherming biedt. Ik las vanmorgen in de Volkskrant dat dat juist niet zo is. De vraag is wie vertrouw je?” “Nouja als het om harde feiten gaat…” reageerde ze “… dan is één ding heel duidelijk: de tweedeling is compleet. Ausweis bitte!”. Ik lachte. Niet om haar, maar om de absurditeit van de situatie.

Dit is ongeveer wat ik toen had willen zeggen:

Ok, ja, er lopen veel verhalen door elkaar. Ik heb goede redenen om meer vertrouwen te hebben in de medische wetenschap dan in Maurice de Hond, Marlies Dekkers, of andere zelfbenoemde profeten uit de rabbit hole van YouTube, maar ook ik ben soms een beetje het spoor bijster in de mix van wetenschap en politiek.

Wat ik wel zeker weet, is dat de zekerheid waarmee jij gelooft in jouw verhaal, ongegrond is.

Stel dat je redelijk zou zijn, en de onzekerheid van jouw verhaal zou erkennen. En stel we nemen de analyses van Maurice de Hond en Marlies Dekkers vervolgens net zo serieus als die van het OMT (wat vanuit mijn optiek dus al een grote compromis zou zijn). Zou het dan niet alsnog sociaal zijn om - in die collectieve onzekerheid - iets te doen waar jij kennelijk bang voor bent, om iets te voorkomen waar anderen kennelijk bang voor zijn? Waarom die eigen angst eerst?

Daarbij vind ik het zo’n teleurstelling dat dit is waar jij en je medestanders zo massaal de straat voor op gaan. Van al het godvergeten onrecht op de wereld, van alle ellende (waar jij en je familie al die tijd van profiteerden, zodat jij hier nu in een zonovergoten speeltuin op de Elandsgracht op een bankje kan zitten) is dit wat jou naar “alternatieve denkers” doet Googlen? Deze korte hapering in een onafgebroken stroom van privileges? Het systeem (incl. de wetenschap) is rigged ja, daar wordt al heel lang door kritische denkers op gewezen. Maar - mijn god - denk je echt dat het systeem rigged is ten nadele van jou?

Tot slot - en het verbaast me dat dit punt kennelijk gemaakt moet worden - is het gebruik van een corona-pas in de horeca - bedoeld om kwetsbare mensen te beschermen, en ook verkrijgbaar voor mensen die onlangs zijn hersteld van Covid of negatief zijn getest - niet hetzelfde als het genocidale regime waar je “grappig” naar verwijst.

De zekerheid waarmee je in jouw verhaal gelooft is dom. De keuze om je niet te laten vaccineren is egoïstisch. De timing van je systeemkritiek is hypocriet. Je verwijzing naar de tweede wereldoorlog is smerig.

Maar ze was al weg. Met haar cello en haar dochter.